ضرر ۱۱۰ میلیارد دلاری غولهای نفتی پس از خروج از روسیه
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۱۷۵۸۳
بررسی روزنامه فایننشیال تایمز نشان داد که صنعت نفت از جمله شرکتهای بریتیش پترولیوم (BP)، شل و توتال انرژی، صنعتی بود که بیشترین ضرر مالی را از خروج از روسیه متحمل شد.
به گزارش ایران اکونومیست، حدود ۴۰ درصد از مجموع حدود ۱۰۰ میلیارد یورو یا حدود ۱۱۰ میلیارد دلار ضرر و زیان که شرکتها از خروج از روسیه متحمل شدند، مربوط به غولهای نفتی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بریتیش پترولیوم سال گذشته پس از خروج از روسیه، ضرر و زیان یکباره ۲۴ میلیارد دلار را برای کسب و کار خود در این کشور ثبت کرد. این ابرغول نفتی، سهام حداقلی در شرکت روسنفت داشت. سود ۱۹.۷۵ درصدی برای حدود ۵۰ درصد از کل ذخایر نفت و گاز بریتیش پترولیوم و یک سوم از تولید نفت و گاز این شرکت، محاسبه شد.
شرکت شل، ضرر و زیان پنج میلیارد دلار را برای خروج از روسیه گزارش کرد اما اعلام کرد خروج از این کشور، تاثیری بر سود این شرکت از نفت و گاز نخواهد داشت. این شرکت، یکی از نخستین شرکتهایی بود که پس از حمله به اوکراین، اعلام کرد که روسیه را ترک میکند.
اما شرکت "توتال انرژی" خروج آهستهای داشت. این ابرغول فرانسوی، در پروژه گاز طبیعی مایع (الانجی) شرکت نواتک سهم داشت و در اواخر سال ۲۰۲۲، اعلام کرد که این دارایی را رها کرده و از آن خارج می شود و ضرر و زیان ۳.۷ میلیارد دلار را ثبت کرد زیرا به دلیل تحریمهای غرب علیه روسیه، نمیتوانست این سهم را به نواتک بفروشد.
اوایل سال، شرکت "توتال انرژی" اعلام کرد که در خروج از روسیه، حدود ۴.۱ میلیارد دلار ضرر و زیان متحمل خواهد شد که در نتایج مالی سه ماهه اول ۲۰۲۲ این شرکت ثبت خواهد شد. بزرگترین بخش این ضرر و زیان مربوط به پروژه الانجی ۲ آرکتیک نواتک و کاهش ذخایر گاز توتال انرژی در پی خروج از این پروژه بود. طبق محاسبات روزنامه فایننشیال تایمز، مجموع زیان "توتال انرژی" از خروج از روسیه، به ۱۴.۸ میلیارد دلار رسید.
با این حال، اینها فقط ضرر و زیانهای مستقیم وارد شده به ابرغولها بودند. فایننشیال تایمز، گزارشهای مالی اخیر این شرکتها را برای محاسبه ضرر و زیان آنها بررسی کرد. این به معنای آن است که این ضرر و زیانها، تازه یک شروع است. در این محاسبات، همچنین افزایش قیمت نفت و گاز در سال گذشته، در نظر نگرفته شد.
افزایش قیمتهای نفت و گاز، مطمئنا به نفع این شرکتها بود و تا حدودی ضربه به شرکتهای بریتیش پترولیوم، شل و "توتال انرژی" را تعدیل کرد اما در عین حال، به همه شرکتهایی که پیش از آن، میلیاردها دلار ضرر از خروج از روسیه متحمل شده بودند، ضربه زد.
در این بین، شرکتهای بریتیش پترولیوم، شل، و "توتال انرژی"، به دلیل ابعاد کسب و کار روسی خود، بزرگترین ضرر و زیان را از خروج از روسیه متحمل شدند. با این حال، قیمتهای بالاتر نفت و گاز، ضرر و زیان آنها را کاملا جبران کرد و این سه شرکت مجموعا ۹۵ میلیارد یورو سود داشتند که معادل ۱۰۴ میلیارد دلار و بیش از دو برابر بیشتر از ۴۰ میلیارد دلار مجموع ضرر و زیان آنها بود.
خودروسازانی مانند فولکس واگن و رنو و همچنین تولیدکنندگان مواد شیمیایی هم از خروج از روسیه، ضرر و زیان سنگینی متحمل شدند. اما تعدادی از ابرشرکتهای چند ملیتی مانند نستله و یونیلور هستند که در روسیه ماندهاند. بانکهایی از جمله یونی کردیت و رایفایزن هم به فعالیت خود در این کشور ادامه میدهند اما هر دو بانک اعلام کردهاند که به دنبال خریدار برای کسب و کار خود در روسیه هستند. شرکتهای نیرو مانند یونیپر و "وینترشال دا" هم میلیاردها دلار به دلیل خروج از روسیه از دست دادند که مجموع هزینههای آنها به ۱۴.۷ میلیارد یورو معادل حدود ۱۶ میلیارد دلار رسید.
طبق گزارش موسسه تحقیقاتی "مدرسه اقتصاد کییف"، با این حال، بیش از نیمی از کسب و کارهای اروپایی که پیش از سال ۲۰۲۲ در روسیه فعالیت میکردند، همچنان در این کشور ماندهاند. پیش از سال ۲۰۲۲، تعداد آنها ۱۸۷۱ شرکت بود.
بر اساس گزارش اویل پرایس، چند شرکت بزرگ انرژی ژاپنی نیز هم با وجود تحریمهای گروه هفت که ژاپن یکی از اعضای آن است، در روسیه ماندهاند. دولت ژاپن سال گذشته اعلام کرد سهم شرکتهای ژاپنی در پروژههای نفت و گاز ساخالین ۱ و ساخالین ۲، برای امنیت انرژی کشور حیاتی است. در نتیجه، به سهامداران ژاپنی در این پروژهها پیشنهاد شد که سهام خود را حفظ کنند و آنها هم چنین کردند.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: حمله روسیه به اوکراین ، قیمت نفت و گاز ، بریتیش پترولیوم ، شرکت شل ، توتال
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: حمله روسیه به اوکراین قیمت نفت و گاز بریتیش پترولیوم شرکت شل توتال بریتیش پترولیوم میلیارد دلار توتال انرژی ضرر و زیان نفت و گاز شرکت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۱۷۵۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رانت شیرین ۶۹ میلیارد دلاری برای واردکنندگان
به گزارش «تابناک» به نقل از اعتماد، در سال ۱۴۰۱ دولت طی یک برنامه پر سرو صدا و تحت عنوان «جراحی اقتصادی» ارز ترجیحی با نرخ ۴۲۰۰ را حذف کرد و به جای آن نرخ مبادلهای را جایگزین کرد که حدود ۲۸۵۰۰ تومان بود. با این کار، فاصله میان ارز ترجیحی با ارز بازار آزاد کاهش پیدا کرد. هر چند این اتفاق موجب تورم شدیدی در بخش کالاهای اساسی و دارو شد؛ اما استدلال دولت این بود که شکاف میان ارز ترجیحی با نرخ بازار آزاد از طریق چاپ پول تامین میشود و این کار تورمزا است. استدلالی که در نوع خود درست است. اما حالا دو سال از آن زمان گذشته، تورم نزدیک به ۴۰ درصد (مطابق آمار رسمی) ماندگار شده و از همه بدتر، با جهشهای تازه نرخ دلار این شکاف بار دیگر دو برابر شده است.
به این آمارها نگاه کنید که توسط بانک مرکزی اعلام شده است: در اردیبهشت امسال برای کالاهای اساسی به نرخ ۲۸۵۰۰ تومان یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار، برای نیاز صنعت و تجهیزات تولید به نرخ ۴۱ هزار تومان مبلغ ۲ میلیارد و ۵۴۹ میلیون دلار و برای خدمات ۱۲۱ میلیون و برای واردات در مقابل صادرات به نرخ توافقی ۷۴۷ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفت.
برای واردات کالای اساسی کشاورزی شامل گندم، دانههای روغنی و نهادههای دامی نیز ۹۳۰ میلیون دلار، برای دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی ۹۷ میلیون دلار و در مجموع یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار برای کالای اساسی و دارو ارز پرداخت شده است.
در مجموع آنگونه که بانک مرکزی میگوید نزدیک به ۴.۵ میلیارد دلار به نرخ ترجیحی، ارز اختصاص داده شده. در حالی که شکاف میان این نرخ با نرخ بازار آزاد از جایی باید تامین شود که دم دستیترین آن، فشار به منابع پایه پولی است.
عبدلناصر همتی رییس کل اسبق بانک مرکزی نیز چندی پیش خبر داده بود که «مسوولان بانک مرکزی در طول سال ۱۴۰۲، مبلغی به ارزش ۶۹ میلیارد دلار ارز با نرخی بسیار پایینتر از نرخ ارز در بازار، برای واردات تامین کردهاند و در حال حاضر اختلاف نرخ ارز بازار آزاد با نرخ ارز نیمایی به ۲۵هزار تومان یعنی بیش از ۶۰درصد رسیده است و اختلاف آن با ارز ۲۸۵۰۰تومانی به ۳۷ هزار تومان رسیده یعنی ۲.۳برابر شده است.» این اختلاف قیمت میان دو نرخ ارز، به صورت ریالی از طریق بانک مرکزی جبران میشود و رانت شیرینی است که به واردکنندگان عمدتا بزرگ و وابسته به دولت میرسد. اما نتیجه آن چیزی جز پودر شدن قدرت خرید مردم و افزایش تورم در پایان سال نیست. با نرخ ارز ترجیحی باید چکار کرد و آیا زمان آن رسیده که بانک مرکزی نرخ ارز ترجیحی را بالاتر ببرد؟
رویکرد حاکم بر تیم اقتصادی دولت نیاز به تغییر اساسی دارد
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه در واکنش به این آمارها به «اعتماد» گفت: بانک مرکزی سیاست اشتباهی را در پیش گرفته است و تداوم این رویکرد برای کشور فاجعهآفرین است، ضرورت دارد تا دولت تغییری اساسی در رویکرد حاکم بر تیم اقتصادی و افراد خود داشته باشد.
او ادامه داد: هم اکنون در نظام ارزی کشور یک نظام چند نرخی در حال اجراست که این نظام چند نرخی باعث رانتی بزرگ برای گروهی محدود شده است، زمانی که اختلاف بین نرخ ارز بازار آزاد با مرکز مبادله ارزی حدود ۵۰ درصد است یک عطش سیریناپذیر هم برای واردات شکل میگیرد که در کنار این موضوع با بیش برآوردی در واردات هم روبرو میشویم.
چرا کسری ۱۷ میلیارد دلاری تجارت غیرنفتی رخ داد؟
شقاقی شهری تصریح کرد: این اختلاف ۵۰ درصدی رقم کمی هم نیست و همه به دنبال دست یافتن به این رانت ارزی هستند که یکی از علل کسری تجاری غیرنفتی ۱۷ میلیارد دلاری سال گذشته نیز موضوع مربوط به اختلاف ۵۰ درصدی نرخ بازار آزاد با مرکز مبادلات ارزی بود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: صادرکنندگان هم در این شرایط کم برآوردی میکنند و تمام ذهنیتشان به این سمت میرود که ارز حاصل از صادراتشان را در مرکز مبادلات عرضه نکنند، موضوع دیگر به افزایش خروج سرمایه برمیگردد که صادرکنندگان و سرمایهگذاران و تجار سعی میکنند ارز حاصل از صادرات را به گونهای وارد کشور نکنند.
کلیه کالاها با نرخ ۶۰ هزار تومان به دست مصرف کننده میرسد
او خاطرنشان کرد: ضمن آنکه نرخ دلار محاسباتی کلیه کالاهایی که به دست مصرف کننده نهایی میرسد بیش از ۶۰ هزار تومان است از قیمت خودرو گرفته تا گوشت و مرغ و ... لذا در این میان این رانت برای واردکنندگان ایجاد میشود و هیچ عایدی هم ندارد و تنها منجر به حیف و میل منابع ارزی میشود.
این اقتصاددان افزود: اواخر اسفند ماه سال ۱۴۰۲ بانک مرکزی اعلام کرد برای هر نفر ۱۰۰۰ دلار ارز مسافرتی تخصیص پیدا میکند و سیل افرادی که هجوم آوردند تا از این اختلاف بازار آزاد و بازار نیمایی (۴۲ هزار تومانی) بهرهمند شوند کم نبود ضمن آنکه به دلیل اختلافات ارزی بخشی از هزینههای مسافرت این افراد هم رایگان شد.
نظام سه نرخی ارز برای تولیدکننده آسیب زاست
شقاقی شهری با بیان اینکه سیاست بانک مرکزی غلط است و ادامه آن باعث خسارتهای جبرانناپذیر به کشور خواهد شد، ادامه داد: تداوم این رویکرد بانک مرکزی نه تنها به خروج سرمایه منتج میشود بلکه باعث رانت شده و عایدی و منافعی هم برای مردم و مصرف کننده به دنبال ندارد و تنها یک گروه اندکی از این رانت منتفع میشوند و واردات کالاهای غیرضرور هم تشدید میشود.
او با بیان اینکه این نظام سه نرخی برای سرمایهگذار و تولیدکننده آسیبزاست، گفت: زمانی که مواد اولیه تولیدکننده از بازار به قیمت آزاد تامین شود و از سوی دیگر دستگاههای حمایتی سعی در عرضه محصولات نهایی با قیمتهای دستوری داشته باشند این مساله باعث ورشکستگی بنگاههای اقتصادی خواهد شد.
نرخ بازار آزاد ارز را باید پذیرفت
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در دولت قبل تجربه بسیار موفقی در خصوص نرخ ارز رخ داد و تیم مشاوران اقتصادی به این نتیجه رسیدند که بانک مرکزی بدون مصرف ذخایر ارزی باید در محدوده بازار آزاد مداخله کند که پس از آن به تدریج رانتها حذف شد.
شقاقی شهری خاطرنشان کرد: مساله اصلی این است که امروز آقای فرزین نرخ بازار آزاد را نمیپذیرد و این موضوع اولین اختلاف مبنایی است که بنده با ایشان دارم و ایشان بازار آزاد را با عنوان بازار ارز تلگرامی و بازار غیرواقعی معرفی میکند این در حالی است که نرخ بازار آزاد ارز را باید پذیرفت.
اختلاف ۵۰ درصدی نرخ بازار آزاد و نرخ مبادلهای را نمیتوان منکر شد
این اقتصاددان تصریح کرد: دولت باید تلاش کند تا مبتنی بر اصول بازار آزاد ارز، سیاستهای پولی و ارزی خود را تنظیم کند، البته برخی دیگر هم بر این باورند که بازار آزاد ارز وجود دارد، اما سهم اندکی در اقتصاد دارد و تاثیر چندانی هم ندارد، این در حالی است که بازار آزاد ارز وجود دارد و سهم مهمی هم در اقتصاد کشور دارد و سفره زندگی مردم با بازار آزاد ارز تنظیم میشود.
شقاقی شهری گفت: برخی اقتصاددانهای نهادگرا نیز معتقدند که بازار آزاد ارز وجود ندارد و تا زمانی که تیم اقتصادی و رییس کل بانک مرکزی بر این باورند که بازار آزاد ارز وجود ندارد لذا اعتقادی هم به اختلاف ۵۰ درصدی نرخ بازار آزاد و نرخ مبادلهای ندارند، همچنین سیاستها هم معطوف به بازار مبادله ارزی میشود.
تداوم سیاستهای بانک مرکزی اشتباه خطرآفرین است
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: اختلاف بنده با نظر رییس کل بانک مرکزی در مورد نرخ بازار آزاد از حیث مبانی نظری و تئوریک است، لذا تداوم این سیاستهای بانکی خطرآفرین است و همواره تاکید دارم که ضروری است تا بزرگان دولت دست به تغییر رویکرد بانک مرکزی بزنند. آن هم به دلیل آنکه رویکرد ایشان در سیاستگذاری ارزی اشکال دارد.
او افزود: اینگونه سیاستگذاریهای ارزی تبعات منفی در اقتصاد ایجاد میکند که برخی از آنها منجر به تشدید خروج سرمایه، توزیع رانت، واردات بیرویه کالاهای غیرضرور و بیشبرآوردی در واردات و کمبرآوردی در صادرات محصولات و ورشکستگی بنگاههای تولیدی میشود (که مواد اولیه خود را از بازار آزاد تامین میکنند و ملزم به رعایت نرخگذاری دستوری سازمانهای حمایتی هستند) پس نیاز به تغییر در این رویکرد وجود دارد.
مجموع کسری تجاری غیرنفتی و حساب سرمایه بیش از ۳۰ میلیارد دلار شده است
شقاقی شهری گفت: این رویکرد بانک مرکزی برای سفره مردم هیچ عایدی به دنبال ندارد چرا که همه محصولاتی که مردم از بازار و فروشگاهها تامین میکنند با نرخ بازار آزاد ارز و بر مبنای اصول بازار آزاد نرخگذاری میشود لذا این سیاستها هیچ اثری در زندگی مردم ندارد. این کارشناس اقتصادی افزود: به اعتقاد بنده فردی باید سکاندار بانک مرکزی باشد که در وهله اول بازار آزاد ارز را بپذیرد و در مرحله بعدی در محدوده بازار آزاد ارز مداخله داشته باشد، همان سیاستی که در زمان آقای همتی هم رخ داد. او گفت: بحث دیگر مربوط به حکمرانی ریال است که باید با جدیت دنبال شود و در حوزه واردات ساماندهی ویژهای صورت گیرد تا تراز تجاری کشور مثبت شود، این در حالی است که مجموع کسری تجاری غیرنفتی و کسری حساب سرمایه به دلیل رویکردهای غلط بانک مرکزی به بیش از ۳۰ میلیارد دلار رسیده است.